Przygotowanie do badań
1. Przygotowanie do badania USG jamy brzusznej
- Dzień przed badaniem: dieta lekkostrawna, z wyłączeniem jarzyn, owoców, ciemnego pieczywa, grochu, fasoli, kapusty, tłustego mięsa, sosów, alkoholu, kawy, herbaty, napojów gazowanych oraz innych produktów, które mogą powodować wzdęcia.
- Należy zaniechać przyjmowania posiłków najlepiej na 12 godzin przed planowanym badaniem.
- U osób ze skłonnościami do wzdęć Espumisan 3 x 2 kapsułki dzień przed badaniem oraz rano w dniu badania- preparat ma na celu usunięcie powietrza z przewodu pokarmowego, które stanowi przeszkodę dla ultradźwięków.
- Minimum 5 godzin przed badaniem: nie przyjmować pokarmów.
- Nie palić tytoniu.
- Nie żuć gumy.
- Na 2 godziny przed badaniem wypić 1-1,5 litra wody niegazowanej i nie oddawać moczu (przy badaniu pęcherza moczowego).
- Należy dostarczyć poprzednie badania USG.
2. Badania Laboratoryjne
Właściwe przygotowanie się pacjenta do badań analitycznych jest niezwykle istotne, ponieważ pozwala dzięki temu uniknąć tzw. błędu przedlaboratoryjnego. Uniknięcie go często decyduje o możliwości uzyskania wiarygodnego wyniku badania, jak również o możliwości porównywania wyników uzyskanych w różnym czasie. W warunkach standardowych krew powinna być pobierana na czczo, chyba że lekarz zadecyduje inaczej.
W przypadku niektórych badań wymagane jest zachowanie szczególnych warunków uzgodnionych z lekarzem. O fakcie zjedzenia posiłku lub przyjęcia leków należy poinformować pielęgniarkę pobierającą krew. Krew do badań laboratoryjnych powinna być pobierana w stanie spoczynku – należy przyjść kilka minut przed planowaną godziną pobrania krwi.
- Lipidogram (cholesterol całkowity, triglicerydy, cholesterol HDL, cholesterol LDL) – przed badaniem pacjent powinien być na czczo przez 14 godzin. W dniu poprzedzającym badanie dieta powinna być lekkostrawna i niskotłuszczowa. Nie należy spożywać alkoholu ani wykonywać dużego wysiłku fizycznego.
- Badanie ogólne moczu – jest to podstawowe badanie oceniające nie tylko stan nerek i dróg moczowych, ale również pozwala wykryć choroby ogólnoustrojowe. Do badania najlepszy jest mocz pobrany rano, po przerwie nocnej (minimum 4 godz. od ostatniej mikcji). Po umyciu i osuszeniu zewnętrznych okolic moczowo-płciowych należy pobrać mocz ze „środkowego strumienia” tzn. pierwszą porcję oddajemy do toalety. Próbkę należy jak najszybciej dostarczyć do badania. Mocz należy pobrać do specjalnie do tych celów przeznaczonego pojemnika jednorazowego użytku. Badanie nie powinno być wykonywane w okresie miesiączkowania oraz w pierwszych trzech dniach po zakończeniu miesiączki.
- Pobranie moczu na posiew – na badanie ma istotny wpływ higiena skóry okolic ujścia cewki moczowej, dlatego należy obmyć ją czterokrotnie zmienianymi jałowymi gazikami od przodu w kierunku odbytu (użyj gazika tylko raz i wyrzuć go). W pochwie należy umieścić tampon lub gazik. Do badania najlepszy jest mocz pobrany rano, po przerwie nocnej, przed rozpoczęciem antybiotykoterapii lub 4-5 dni po zakończeniu. Do jałowego, specjalnie do tych celów przeznaczonego pojemnika jednorazowego użytku, należy pobrać mocz ze środkowego strumienia (pierwszą porcję oddajemy do toalety). Próbkę należy opisać (imię, nazwisko, data i godzina pobrania) i jak najszybciej dostarczyć do badania (maksymalnie 2 godziny od pobrania)
3. Krew, przygotowanie pacjenta
- Pobranie krwi powinno przebiegać w godzinach porannych przed przyjęciem posiłków i płynów (szczególnie słodkich) – informujemy w takich przypadkach, aby Pacjent był na czczo. Aby spełnić taki wymóg należy zaniechać przyjmowania posiłków na 12 godzin przed planowanym pobraniem materiału na badania laboratoryjne.
- Pacjent powinien być wypoczęty, nie powinien obciążać się nadmiernym wysiłkiem.
- Jeżeli Pacjent przebywał w innym klimacie, podróżował, zmienił radykalnie tryb życia, na ile to możliwe Pacjent nie powinien poddawać się badaniom laboratoryjnym do czasu powrotu do normalnych warunków życia.
- Warunki te mogą być spełnione w przypadku planowania badań, jeżeli wystąpi sytuacja nagła, wymagająca wykonania badań, laboratorium odstępuje od tych wymagań na zlecenie lekarza kierującego, lub Pacjenta.
- Na wyniki badań laboratoryjnych mogą mieć wpływ przyjmowane leki i inne substancje np. witamina C zawarta w gotowych sokach. Przed wykonaniem badań zapytać lekarza, czy należy powstrzymać się od przyjmowania leku i poinformować koniecznie personel laboratorium o jego przyjmowaniu. Nie rezygnować z pobierania leku przed konsultacją z lekarzem prowadzącym.
- Przed wykonaniem badania oceniającego gospodarkę lipidową, tzw lipidogram, zaleca się, aby ostatni lekki posiłek został przez Pacjenta spożyty do godziny 17-tej w dniu poprzedzającym badanie.
- Nie stosować głodówek, nie zmieniać radykalnie diety, gdy planujemy wykonanie badań laboratoryjnych.
- W przypadku niemowląt i małych dzieci w wyjątkowych sytuacjach dopuszczalne jest podanie lekkiego śniadania, nie wpływa ono istotnie na większość podstawowych badań laboratoryjnych. Wyjątek stanowi badanie poziomu glukozy.
4. Mocz
Techniki pobierania próbek moczu
Przeznaczenie materiału:
- badanie ogólne
- posiew bakteriologiczny
4.1. Pierwsza poranna próbka moczu, "czysta" poranna próbka ze środkowego strumienia.
Przygotowanie pacjenta do pobrania materiału:
- Wykonać toaletę narządów moczowo-płciowych
Wykonanie toalety u mężczyzny/chłopca:1. Umyć ręce, osuszyć jednorazowym ręcznikiem
2. Całkowicie ściągnąć napletek i umyć żołądź prącia wodą z mydłem
3. Przystąpić do pobrania próbki moczu zgodnie z instrukcją „Pobranie moczu”
Wykonanie toalety u kobiety/ dziewczynki:
1. Umyć ręce wodą z mydłem, osuszyć jednorazowym ręcznikiem;
2. Umyć dokładnie krocze zawsze w kierunku od przodu do tyłu;
3. Przystąpić do pobierania próbki moczu zgodnie z instrukcją „Pobieranie moczu”
- Zaleca się unikania badania moczu w okresie okołomenstruacyjnym, czyli 2-3 dni przed i po zakończeniu miesiączki. Badanie może być niemiarodajne z powodu utrzymującej się erytrocyturii.
- Mocz przeznaczony do badania pochodzi z tzw. „środkowego strumienia”.
4.2. Pobieranie próbki moczu u dzieci
- Małe dzieci sprawiają trudności przy uzyskiwaniu próbek moczu, ponieważ nie mogą świadomie kontrolować wydalania moczu.
- Osoba pobierająca: umyć dokładnie ręce wodą z mydłem i osuszyć jednorazowym ręcznikiem.
- Należy rozchylić nóżki dziecka, dokładnie umyć okolice cewki moczowej, sromu, odbytu (zawsze do tyłu), także fałdy skórne, wykorzystując tampony czterokrotnie zmieniane.
- Jeżeli to możliwe, postarać się, aby dziecko oddało mocz bezpośrednio do jałowego pojemnika, w przeciwnym razie należy wykorzystać plastikowe woreczki.
- Do pobrania próbki moczu wykorzystuje się plastikowe woreczki, które mocuje się do skóry dziecka hipoalergicznym (wzbudzającym jak najsłabsze podrażnienie) przylepcem.
- Przed przymocowaniem woreczka do skóry okolicę krocza należy obmyć i wysuszyć.
- U chłopców woreczek umieszcza się na prąciu, u dziewcząt wokół ujścia pochwy (omijając odbyt), mocno przytwierdzając go przylepcem. W trakcie przymocowywania nie dotykać wewnętrznej powierzchni brzegów woreczka.
- Po przymocowaniu sprawdzać co kwadrans, czy nagromadziła się już w nim dostateczna ilość moczu.
- Pojemnik z moczem usunąć się jak najszybciej po zebraniu moczu.
- Pobrany mocz jak najszybciej dostarczyć do laboratorium.
- Nie wolno dotykać brzegów pojemnika oraz pozostawiać woreczka przyklejonego bez stałej obserwacji.
5. Kał
Techniki pobierania próbek kału. Przeznaczenie materiału:
- obecność krwi utajonej w kale
- badanie w kierunku pasożytów
- Próbkę kału pobrać do specjalnego pojemnika z łopatką. Pojemniki dostępne są w laboratorium.
- Materiał pobrać do pojemnika za pomocą szpatułki/łopatki umieszczonej w jego wieczku.
- Próbki kału należy pobierać ze świeżych, spontanicznych wypróżnień.
- Próbka nie może wyschnąć.
- Do badania wymagana jest próbka wielkości orzecha laskowego.
- Ważne jest, aby materiał pochodził z różnych miejsc tej samej porcji kału.
- Badanie w kierunku krwi utajonej nie wymaga stosowania specjalnej diety.
- Pobrany materiał dostarczyć do laboratorium jak najszybciej, a jeśli jest to niemożliwe można przechowywać próbkę do dnia następnego w temperaturze 2-8°C.
6. Badania mikrobiologiczne inne materiały
6.1. Pobieranie materiału
Wymazy pobierane przez pracowników laboratorium
Wymaz z gardła
- Wymazy z gardła najlepiej pobierać w godzinach porannych przed przyjęciem pokarmów, płynów. Powodują one spłukanie bakterii bytujących na powierzchni migdałów i / lub na błonie śluzowej gardła.
- Przed pobraniem wymazu nie myć zębów. Pasta do zębów zawiera substancje antybakteryjne, które mogą niszczyć florę bakteryjną gardła i wpływać na wynik badania: badanie może nie wykazać obecności bakterii.
- W wyjątkowych sytuacjach, gdy warunki te nie mogą zostać spełnione, można pobrać wymaz przynajmniej 3 – 4 godziny po ostatnim posiłku lub myciu zębów.
- Wymaz z gardła pobierany jest przez personel laboratorium.
- Wymaz pobierany jest przy pomocy jednorazowego zestawu transportowego.
- Materiał pobierany jest z powierzchni migdałków, łuków podniebiennych i/lub tylnej ściany gardła, z miejsc zmienionych zapalnie, czopów ropnych.
7. Przygotowanie do kolonoskopii (do godziny 12.00)
W ciągu siedmiu dni przed badaniem nie należy spożywać żadnych pokarmów, zawierających drobne pestki (np.: winogrona, kiwi, truskawki, maliny, arbuzy, jagody, pomidory itp.), pokarmów z makiem i kapustą, siemienia lnianego.
- W razie wystąpienia nudności prosimy zwolnić tempo wypijanych płynów.
- W przeddzień i w dniu badania należy przyjąć konieczne leki, które przyjmujecie Państwo na stałe (np. leki „nasercowe”, „na ciśnienie”). Jeśli macie Państwo cukrzycę, proszę wcześniej ustalić z nami bądź z diabetologiem dawki leków i insuliny.
- W czasie oczyszczania jelita prosimy unikać siedzenia i leżenia, należy w miarę możliwości jak najwięcej chodzić.
- Na badanie proszę zgłosić się z osobą towarzyszącą.
- Po badaniu nie można prowadzić pojazdów mechanicznych!!!
- w dniu badania proszę zabrać ze sobą spis przyjmowanych leków, wyniki poprzednich badań endoskopowych ( opis oraz wyniki badania hist – pat )
Do badania kolonoskopowego całe jelito powinno być bardzo dokładnie oczyszczone. W tym celu należy zastosować środek przeczyszczający: FORTRANS (4 saszetki)
W dniu poprzedzającym badanie należy zjeść tylko: twarożek, kisiel, jajko gotowane, jogurt naturalny a następnie:( od chwili rozpoczęcia picia Fortransu nie można już spożywać posiłków )
- Około godziny 18.00 należy przygotować 3 litry roztworu Fortrans-u. W tym celu należy rozpuścić każdą z torebek Fortrans-u w 1 litrze niegazowanej wody ( 1 saszetkę fortransu rozpuścic w 1 litrze wody ). Dla smaku można dodać soku cytrynowego.
- Przygotowany roztwór należy wypić w ciągu 4-6 godzin (1 szklanka co 15-20 min) – do godziny 22.00
- w nocy w dniu badania – około 6 godzin przed planowanym badaniem należy wypić kolejny 1 litr roztworu Fortrans-u. W tym celu należy rozpuścić 1 saszetkę w 1 litrze niegazowanej wody ( 1 saszetkę fortransu rozpuścic w 1 litrze wody ).
- Picie fortransu należy skończyć na 4 godziny przed planowanym badaniem
7.1. Przygotowanie do kolonoskopii (po godzinie 11.00)
W ciągu siedmiu dni przed badaniem nie należy spożywać żadnych pokarmów, zawierających drobne pestki (np.: winogrona, kiwi, truskawki, maliny, arbuzy, jagody, pomidory itp.), pokarmów z makiem i kapustą, siemienia lnianego.
- W razie wystąpienia nudności prosimy zwolnić tempo wypijanych płynów.
- W przeddzień i w dniu badania należy przyjąć konieczne leki, które przyjmujecie Państwo na stałe (np. leki „nasercowe”, „na ciśnienie”). Jeśli macie Państwo cukrzycę, proszę wcześniej ustalić z nami bądź z diabetologiem dawki leków i insuliny.
- W czasie oczyszczania jelita prosimy unikać siedzenia i leżenia, należy w miarę możliwości jak najwięcej chodzić.
- Na badanie proszę zgłosić się z osobą towarzyszącą.
- Po badaniu nie można prowadzić pojazdów mechanicznych!!!
- w dniu badania proszę zabrać ze sobą spis przyjmowanych leków, wyniki poprzednich badań endoskopowych ( opis oraz wyniki badania hist – pat )
W dniu poprzedzającym badanie należy zjeść tylko: twarożek, kisiel, jajko gotowane, jogurt naturalny a następnie: ( od chwili rozpoczęcia picia Fortransu nie można już spożywać posiłków )
- Około godziny 20.00 należy przygotować 3 litry roztworu Fortrans-u. W tym celu należy rozpuścić każdą z torebek Fortrans-u w 1 litrze niegazowanej wody ( 1 saszetkę fortransu rozpuścic w 1 litrze wody ). Dla smaku można dodać soku cytrynowego.
- Przygotowany roztwór należy wypić w ciągu 4-6 godzin (1 szklanka co 15-20 min) – do godziny 22.00
- w dniu badania – około 6 godzin przed planowanym badaniem należy wypić kolejny 1 litr roztworu Fortrans-u. W tym celu należy rozpuścić 1 saszetkę w 1 litrze niegazowanej wody ( 1 saszetkę fortransu rozpuścic w 1 litrze wody )
- Picie fortransu należy skończyć na 4 godziny przed planowanym badaniem